CPK. Gdzie znajdzie się dworzec i stacja w Kaliszu?

Kalisz znajduje się na trasie „Y”, czyli linii Kolei Dużych Prędkości (KDP) budowanej przez Centralny Port Komunikacyjny. Sieć połączy cztery z pięciu największych polskich miast. Dzięki inwestycji, w sieć KDP włączony zostanie również Kalisz, który zostanie beneficjentem tego programu.

Stacja kolejowa Kalisz jest jednym z punktów objętych projektem Lokalne Huby Mobilności (LHM). Projekt ten polega na szerszym spojrzeniu na zagospodarowanie stacji kolejowych i ich otoczenia oraz na ścisłej współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego. Celem jest zaprojektowanie stacji jako multimodalnego węzła przesiadkowego ściśle zintegrowanego z otaczającą go tkanką miejską. Takie działanie ma również stworzyć miejsca przyjazne pasażerom i mieszkańcom. Zwiększa to dostępność do usług kolejowych i zachęca do zmian zachowań transportowych.

Proces konsultacji między przedstawicielami spółki a władzami miasta w tym zakresie trwa już ponad rok (od zeszłej jesieni). To wtedy rozpoczęła się pierwsza seria warsztatów, w których brali udział m. in. przedstawiciele Urzędu Miasta Kalisz, interesariusze kolejowi, urbaniści czy eksperci ds. transportowych.


10 grudnia br. w UM w Kaliszu specjaliści spółki CPK i przedstawiciele miejskiego samorządu podsumowali drugą serię warsztatów, która trwała od września. W tym czasie w CPK opracowywano koncepcję zagospodarowania przestrzennego, która byłaby zgodna z oczekiwaniami władz miasta. W sumie spółka przedstawiła dwa warianty. Pierwszy z nich zakładał m.in. wykorzystanie istniejącego budynku dworca kolejowego w Kaliszu, relokację dworca autobusowego i nowe podłączenie układu drogowego w obrębie Szlaku Bursztynowego.

Przestrzeń publiczna na miarę europejskiego miasta

Druga z wersji przedstawionych przez spółkę uwzględniała wybudowanie zupełnie nowego budynku dworca kolejowego oraz zoptymalizowane włączenie ulicy Dworcowej do Szlaku Bursztynowego i to właśnie ta koncepcja spotkała się z zainteresowaniem przedstawicieli miasta. Uwzględniała również postulowaną wcześniej przez samorządowców większą liczbę miejsc postojowych na parkingu dla podróżnych, ale też rozbudowaną sieć stanowisk dla autobusów. Projekt przewiduje również bardziej czytelny układ drogowy i zoptymalizowane rozwiązanie włączenia ulicy Dworcowej do Szlaku Bursztynowego niż te, o których rozmawiano podczas pierwszej serii warsztatów w 2023 roku.

Projekt węzła przesiadkowego w Kaliszu pokazuje potencjał modernizacji terenów otaczających dworzec kolejowy. W konsekwencji doprowadzi do wykształcenia ważnego, wielofunkcyjnego centrum lokalnego, wspierającego rozwój całego miasta. Obecnie teren podlegający opracowaniu jest wyraźnie zdominowany przez infrastrukturę drogową obsługującą dworce i galerię handlową. Przestrzeń publiczna służy jedynie dojściu do wymienionych obiektów, podczas gdy w mieście o skali i randze Kalisza powinna stanowić wizytówkę miasta.

Okolice dworca, dzięki dogodnemu skomunikowaniu, są często miejscem lokalizacji różnego rodzaju obiektów usługowych, szczególnie biurowych. Dla dobrze funkcjonującej zabudowy miejskiej istotne jest również zapewnienie zróżnicowania funkcjonalnego (w tym terenów zielonych i budynków mieszkaniowych) i nadanie mu reprezentacyjnej formy odpowiedniej dla obszaru pełniącego rolę „bramy miasta”. Zaproponowany układ obiektów służących komunikacji zbiorowej wyznacza kierunki rozwoju przestrzenno-funkcjonalnego. Spółka przedstawiła je za pomocą całościowych wizji urbanistycznych, obejmujących tereny po obu stronach torów kolejowych. Znajdują się w nich zarówno nowe obiekty, jak i propozycje adaptacji istniejących budynków, szczególnie zabytkowych. W miejsce rozległych parkingów i dróg manewrowych proponuje się stworzenie placu dworcowego, ulic o miejskim charakterze oraz rozległego terenu zieleni.

Co drugi pociąg będzie się zatrzymywać w Kaliszu

Planowany układ torowy wokół Kalisza będzie umożliwiał najszybszym pociągom zarówno przejazd obwodnicą kolejową miasta, jak i wjazd do centrum. Składy przejeżdżające przez Kalisz i te zatrzymujące się w nim do momentu wjechania na łącznicę będą bowiem korzystały z tej samej infrastruktury. Po realizacji inwestycji Kalisz zyska najlepszą ofertę komunikacyjną w swej historii. Po zakończeniu inwestycji czas przejazdu z Kalisza do Poznania będzie wynosił od 38 do 44 minut – w zależności od prędkości pociągu (obecnie to 1 godz. 28 minut najszybszym pociągiem). Trasa Kalisz – Warszawa skróci się do ok. 1 h 39 min – 1 h 55 min (będzie to o godzinę krócej niż obecnie).

Cel, jakim jest połączenie Kalisza z siecią KDP, nie zmienił się od momentu powołania nowego zarządu spółki CPK i przyspieszenia prac związanych z realizacją „Y”. Pomysł budowy obwodnicy Kalisza nie jest nowy. Aneks na opracowanie Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowego w tej sprawie został podpisany przez poprzedni zarząd spółki CPK już w czerwcu 2023 r. Nie zmieniło się to, że możliwy jest wjazd pociągu KDP na stację w Kaliszu i powrót na linię dużych prędkości. Przyjęta już w 2024 roku modyfikacja dotyczy planowanego przebiegu obwodnicy Kalisza, której budowa umożliwi niektórym pociągom osiągnięcie szybszych czasów przejazdu między Warszawą a Poznaniem. Przyjęty wariant oznacza mniejszą ingerencję w tereny zabudowane w stosunku do pierwotnych planów, obejście osiedla Rypinek oraz zakres robót mniejszy o ok. 2,2 km, brak potrzeby budowy nowego mostu nad Prosną i estakady oraz brak kolizji z Obszarem Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny.

Długoterminowe plany zakładają, że Kalisz będzie największym beneficjentem budowy nowej infrastruktury kolejowej. Planowane zwiększenie liczby połączeń zakłada, że co godzinę kursował będzie pociąg zatrzymujący się w Kaliszu.

Linie Kolei Dużych Prędkości, tak jak w pozostałych krajach europejskich, będą obsługiwane komercyjnie przez przewoźników. Od ich ostatecznej decyzji będzie zależeć sposób wykorzystania infrastruktury, która zostanie im udostępniona. Szczegóły, np. to, który pociąg KDP powinien mieć postój w Kaliszu, będą przedmiotem konsultacji Horyzontalnego Rozkładu Jazdy z przewoźnikami. Najszybsze pociągi mają osiągać na tej trasie 300-320 km/h. Infrastruktura KDP jest bardzo kosztowna, powinna więc być bezpośrednio dostępna dla mieszkańców miejscowości leżących wzdłuż jej przebiegu, takich jak Kalisz. Z kolei obwodnica wyeliminuje uciążliwości związane np. z przejazdem składów towarowych czy wojskowych.